Lập trình viên là gì? Cơ hội nghề nghiệp ra sao?

I. Lập trình viên là gì?

Lập trình viên, hay còn được gọi là Developer, là kỹ sư phần mềm, sử dụng các ngôn ngữ lập trình và công cụ để xây dựng các sản phẩm phần mềm, ứng dụng, trang web, v.v. cho máy tính và thiết bị di động. Có thể ví lập trình viên như một người nghệ sĩ, sử dụng các đoạn mã lập trình như những nét vẽ để tạo ra một sản phẩm phần mềm hoàn hảo.

• Kỹ sư phần mềm (Software Engineer).
• Nhà phát triển phần mềm (Software Developer).
• Lập trình viên máy tính (Computer Programmer).
• Lập trình viên phần mềm (Software Coder) hay gọi tắt là Coder.

Lập trình viên cần phải biết rất nhiều kiến thức chuyên môn và các ngôn ngữ lập trình như C++, Java (J2EE), XML, Python, v.v. Để trở thành một lập trình viên, bạn cần phải sở hữu các yếu tố như tư duy logic, kiên nhẫn, tự học, kỹ năng phân tích và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Tìm việc làm, tuyển developer có thể bạn quan tâm:

• Backend Developer.
• Frontend Developer.
• WordPress Developer.
• Và nhiều hơn nữa tại Việc làm IT.

Lập trình là một nhánh của Công nghệ thông tin. Mà hiện nay, thị trường lao Việt Nam chỉ đáp ứng được khoảng 27% nhu cầu lao động trong ngành công nghệ thông tin. Chính vì thế mà cơ hội việc làm của những người học lập trình là rất cao. 

II. Công việc của một lập trình viên

Có thể bạn chưa biết rằng công việc của lập trình viên cũng được chia thành nhiều mảng như lập trình di động, lập trình và phát triển hệ điều hành, lập trình website, lập trình mobile, ứng dụng game, v.v. Vì vậy, công việc cụ thể của lập trình viên sẽ khác nhau tùy thuộc vào vị trí làm việc và sự phân công nhân sự tại mỗi doanh nghiệp.

Dù ở mảng nào, lập trình viên cũng cần thực hiện các công việc chính như:

1. Xây dựng mới một ứng dụng, phần mềm, trang web.

Đây là nhiệm vụ chính của lập trình viên, bao gồm các công việc sau:

• Tìm hiểu yêu cầu của khách hàng: Lập trình viên cần hiểu rõ nhu cầu của khách hàng về ứng dụng, phần mềm, trang web mà họ muốn xây dựng. Điều này có thể được thực hiện thông qua các cuộc họp, thảo luận, hoặc khảo sát.
• Thiết kế hệ thống: Sau khi hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, lập trình viên sẽ tiến hành thiết kế hệ thống. Điều này bao gồm việc xác định các thành phần của hệ thống, các chức năng của từng thành phần, và cách thức hoạt động của hệ thống.
• Viết mã: Lập trình viên sẽ sử dụng các ngôn ngữ lập trình để viết mã cho hệ thống.
• Thử nghiệm hệ thống: Lập trình viên sẽ chạy thử hệ thống để đảm bảo hệ thống hoạt động đúng như mong đợi.
• Chỉnh sửa và hoàn thiện hệ thống: Lập trình viên sẽ thực hiện các chỉnh sửa và hoàn thiện hệ thống dựa trên kết quả thử nghiệm.

2. Nâng cấp và sửa chữa các ứng dụng có sẵn.

Lập trình viên cũng có nhiệm vụ nâng cấp và sửa chữa các ứng dụng có sẵn. Các công việc cụ thể bao gồm:

• Tìm và khắc phục lỗi: Lập trình viên sẽ tìm và khắc phục các lỗi trong ứng dụng.
• Thêm tính năng mới: Lập trình viên sẽ thêm các tính năng mới vào ứng dụng để đáp ứng nhu cầu của người dùng.
• Cải thiện hiệu năng: Lập trình viên sẽ cải thiện hiệu năng của ứng dụng để ứng dụng hoạt động mượt mà hơn.
• Cập nhật các tính năng bảo mật: Lập trình viên sẽ cập nhật các tính năng bảo mật để bảo vệ ứng dụng khỏi các cuộc tấn công.

3. Nghiên cứu và phát triển công nghệ mới.

Để đáp ứng nhu cầu của thị trường, lập trình viên cần luôn cập nhật các công nghệ mới. Các công việc nghiên cứu và phát triển bao gồm:

• Nghiên cứu các công nghệ mới: Lập trình viên sẽ tìm hiểu về các công nghệ mới để có thể áp dụng vào các dự án của mình.
• Phát triển các công nghệ mới: Lập trình viên có thể tự phát triển các công nghệ mới hoặc hợp tác với các kỹ sư khác để phát triển.

4. Liên tục kiểm tra và cập nhật code.

Lập trình viên cần liên tục kiểm tra và cập nhật code để đảm bảo code hoạt động ổn định và đáp ứng các yêu cầu mới. Các công việc cụ thể bao gồm:

• Kiểm tra code: Lập trình viên sẽ sử dụng các công cụ kiểm tra code để tìm các lỗi trong code.
• Cập nhật code: Lập trình viên sẽ cập nhật code để sửa lỗi, thêm tính năng mới, hoặc cải thiện hiệu năng.

Ngoài các công việc mà TechWorks đã nêu trên, lập trình viên cũng có thể tham gia vào các công việc khác như:

• Quản lý dự án: Lập trình viên có thể đảm nhận vai trò quản lý dự án để đảm bảo dự án được thực hiện đúng tiến độ và ngân sách.
• Tư vấn kỹ thuật: Lập trình viên có thể tư vấn kỹ thuật cho khách hàng về các vấn đề liên quan đến phần mềm, ứng dụng.
• Giảng dạy: Lập trình viên có thể giảng dạy về lập trình cho các sinh viên hoặc người đi làm.

III. Tố chất cần có của lập trình viên

Công việc của lập trình viên đòi hỏi nhiều kỹ năng và tố chất, trong đó có những tố chất quan trọng nhất bao gồm:

1. Trình độ chuyên môn

Để có thể xây dựng và vận hành một ứng dụng, phần mềm, v.v., bạn cần có kiến thức chuyên môn về lập trình và kỹ thuật. Kiến thức này bao gồm:

• Kiến thức về ngôn ngữ lập trình: Đây là nền tảng cơ bản để bạn có thể viết mã code.
• Kiến thức về cấu trúc dữ liệu và giải thuật: Giúp bạn hiểu cách tổ chức và xử lý dữ liệu hiệu quả.
• Kiến thức về hệ điều hành: Giúp bạn hiểu cách hệ điều hành hoạt động và tương tác với phần mềm.
• Kiến thức về cơ sở dữ liệu: Giúp bạn lưu trữ và truy xuất dữ liệu một cách hiệu quả.
• Kiến thức về mạng máy tính: Giúp bạn hiểu cách các máy tính kết nối với nhau và trao đổi dữ liệu.
• Kiến thức về bảo mật thông tin: Giúp bạn bảo vệ ứng dụng, phần mềm khỏi các mối đe dọa bảo mật.

Ngoài kiến thức chuyên môn, bạn cũng cần có các kỹ năng mềm như tư duy logic, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm và giao tiếp để có thể thành công trong công việc lập trình.

2. Trình độ tiếng Anh

Trình độ tiếng Anh là một yếu tố quan trọng giúp bạn thành công trong ngành IT. Bởi phần lớn các đoạn mã lập trình hiện nay đều được viết bằng ngôn ngữ tiếng Anh. Để lập trình hiệu quả và thành công, bạn nên rèn luyện để có thể đọc và hiểu tài liệu chuyên ngành.

Thông thường, doanh nghiệp sẽ không yêu cầu trình độ tiếng Anh quá cao, nhưng bạn nên rèn luyện để có thể đọc và hiểu tài liệu chuyên ngành. Điều này sẽ giúp bạn tiếp cận với các công nghệ mới nhất, giao tiếp với các đồng nghiệp, đối tác nước ngoài và tham gia các hội thảo, hội nghị quốc tế.

Dưới đây là một số cách để cải thiện trình độ tiếng Anh trong ngành IT:

• Học các thuật ngữ lập trình bằng tiếng Anh.
• Đọc các tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Anh.
• Xem các video hướng dẫn lập trình bằng tiếng Anh.
• Tham gia các khóa học tiếng Anh chuyên ngành IT.
• Giao tiếp với các lập trình viên nước ngoài.

3. Kỹ năng

Khả năng tập trung. Lập trình viên cần tập trung cao độ để giải quyết các vấn đề phức tạp. Khả năng này có thể được rèn luyện bằng cách:

• Chọn một không gian yên tĩnh để làm việc.
• Hạn chế các yếu tố gây xao nhãng, chẳng hạn như điện thoại, mạng xã hội, v.v.
• Chia nhỏ các nhiệm vụ lớn thành các nhiệm vụ nhỏ hơn, dễ quản lý hơn.

Kỹ năng phân tích, tư duy logic. Kỹ năng này giúp lập trình viên hiểu rõ vấn đề và tìm ra cách giải quyết hiệu quả. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách:

• Luyện tập giải các bài toán logic.
• Đọc các tài liệu về tư duy logic.
• Tham gia các khóa học về tư duy logic.

Kỹ năng giải quyết vấn đề. Kỹ năng này là một trong những kỹ năng quan trọng nhất của lập trình viên. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách:

• Tìm hiểu về các phương pháp giải quyết vấn đề.
• Luyện tập giải các tình huống thực tế.
• Tham gia các cuộc thi giải quyết vấn đề.

Khả năng làm việc độc lập và theo nhóm. Lập trình viên cần có khả năng làm việc độc lập để hoàn thành các nhiệm vụ được giao và khả năng làm việc theo nhóm để phối hợp hiệu quả với các đồng nghiệp. Bạn có thể rèn luyện các kỹ năng này bằng cách:

• Tham gia các dự án nhóm.
• Tìm hiểu về các kỹ năng làm việc nhóm.
• Luyện tập giao tiếp và hợp tác với người khác.

Kỹ năng tổ chức và quản lý thời gian. Thời gian là tài nguyên quý giá, vì vậy lập trình viên cần có kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách:

• Lập kế hoạch công việc rõ ràng.
• Theo dõi tiến độ công việc.
• Đánh giá hiệu quả sử dụng thời gian.

Kỹ năng tự học, tự trau dồi. Lĩnh vực công nghệ luôn thay đổi, vì vậy lập trình viên cần có khả năng tự học và cập nhật kiến thức mới. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách:

• Đọc các tài liệu, blog, v.v. về công nghệ.
• Tham gia các khóa học trực tuyến.
• Tham gia các hội thảo, hội nghị về công nghệ.

Kỹ năng làm việc trong môi trường áp lực. Lập trình viên thường phải làm việc trong môi trường áp lực, vì vậy cần có khả năng chịu áp lực cao. Bạn có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách:

• Tìm hiểu về các kỹ thuật kiểm soát căng thẳng.
• Rèn luyện sức khỏe thể chất và tinh thần.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người xung quanh.

4. Thái độ

Lập trình viên cần có những thái độ sau để thành công trong công việc:

• Tỉ mỉ, cẩn thận: Đây là những yếu tố quan trọng trong mọi công việc, đặc biệt là lập trình. Một lỗi nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả hệ thống. Lập trình viên cần kiểm tra kỹ code trước khi triển khai. Ví dụ, bạn cần kiểm tra lại các điều kiện, biến, hàm, v.v. để đảm bảo code hoạt động chính xác.
• Nhạy bén: Lập trình viên cần có khả năng nắm bắt vấn đề nhanh chóng và đưa ra giải pháp phù hợp. Khả năng này sẽ giúp bạn giải quyết công việc hiệu quả và thăng tiến nhanh hơn. Lập trình viên cần nắm bắt kịp thời các vấn đề phát sinh. Ví dụ, bạn cần theo dõi các lỗi xảy ra trong quá trình sử dụng phần mềm để kịp thời khắc phục.
• Kiên nhẫn: Lập trình là một công việc đòi hỏi sự sáng tạo và tư duy logic. Đôi khi, bạn sẽ gặp phải những khó khăn, thử thách và cần phải kiên nhẫn để vượt qua. Lập trình viên cần kiên trì tìm ra giải pháp cho các vấn đề khó khăn. Ví dụ, bạn cần dành nhiều thời gian để nghiên cứu các tài liệu, tham khảo ý kiến của đồng nghiệp để giải quyết một vấn đề phức tạp.

IV. Cơ hội việc làm của nghề lập trình viên

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển mạnh mẽ về công nghệ, do đó nhu cầu tuyển dụng lập trình viên ngày càng tăng cao. Cơ hội việc làm trong ngành công nghệ rất rộng mở với nhiều vị trí khác nhau, từ lập trình viên Java, PHP, game, BackEnd, ứng dụng, v.v. đến các vị trí quản lý. Mức lương của lập trình viên tại Việt Nam cũng khá hấp dẫn, dao động từ 12 - 20 triệu đồng hoặc cao hơn, tùy thuộc vào năng lực và kinh nghiệm.

Không có con đường sự nghiệp chung cho tất cả các lập trình viên. Tùy thuộc vào khả năng, năng lực trau dồi và học hỏi mà mỗi người sẽ có những bước thăng tiến khác nhau. Tuy nhiên, con đường sự nghiệp thông thường của lập trình viên thường trải qua các giai đoạn sau:

1. Junior Developer (dưới 3 năm kinh nghiệm)

• Nắm được sơ bộ về toàn bộ một vòng đời ứng dụng.
• Nắm được sơ bộ về cơ sở dữ liệu và các dịch vụ ứng dụng.
• Có khả năng viết được các ứng dụng/phần mềm/website đơn giản.
• Mức lương: từ $500 - $1000.

2. Senior Developer (Từ 4 đến 10 năm kinh nghiệm)

• Có thể viết các ứng dụng/phần mềm/website phức tạp.
• Hiểu rõ, sâu sắc về toàn bộ vòng đời của ứng dụng.
• Hiểu rõ, sâu sắc về cơ sở dữ liệu và các dịch vụ ứng dụng.
• Mức lương: $1000 - $1500.

3. Lead Developer hoặc Architect (Từ 7 đến 10 năm kinh nghiệm)

• Lead Developer: Quản lý, lãnh đạo các lập trình viên dưới quyền. Đây là vị trí chuyển tiếp đến  một chức vụ quản lý cấp trung cao hơn là Mid - Level Manager.
• Architect: Làm việc như một kỹ sư độc lập.
• Mức lương: > $1500

V. Kinh nghiệm tìm việc dành cho lập trình viên

Thị trường việc làm ngành công nghệ tại Việt Nam đang ngày càng phát triển, kéo theo nhu cầu tuyển dụng lập trình viên cũng tăng cao. Điều này tạo cơ hội cho nhiều bạn trẻ theo đuổi nghề lập trình. Tuy nhiên, để tìm được một công việc phù hợp với năng lực và mong muốn của bản thân, các lập trình viên cần trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết.

1. Chuẩn bị CV và hồ sơ xin việc

CV xin việc là ấn tượng đầu tiên của bạn đối với nhà tuyển dụng. Vì vậy, bạn cần đầu tư thời gian và công sức để tạo ra một CV chỉn chu và chuyên nghiệp. CV của bạn cần bao gồm các thông tin cơ bản như họ tên, tuổi, địa chỉ, email, số điện thoại, trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, v.v. Ngoài ra, bạn cũng cần nêu bật được những kỹ năng và thành tích nổi bật của bản thân.

Hồ sơ xin việc của bạn cần đầy đủ các giấy tờ cần thiết như bằng cấp, chứng chỉ, sơ yếu lý lịch, v.v Bạn cần kiểm tra kỹ lưỡng các giấy tờ trước khi gửi cho nhà tuyển dụng.

2. Tìm kiếm cơ hội việc làm

Có nhiều cách để tìm kiếm cơ hội việc làm dành cho lập trình viên. Bạn có thể tham khảo các trang web tuyển dụng, các hội nhóm lập trình trên mạng xã hội, hoặc tham gia các buổi hội thảo, sự kiện về công nghệ.

Tiện đây, chúng tôi - TechWorks là một trang web tuyển dụng uy tín dành cho các lập trình viên. Tại đây, bạn có thể tìm thấy nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn từ các công ty, tập đoàn lớn nhỏ trong và ngoài nước. Ngoài những việc làm IT phổ thông, chúng tôi còn kết nối với những công ty tuyển dụng remote jobs cho dân IT có kinh nghiệm, bạn có thể tham khảo cách tìm kiếm việc làm Remote Jobs tại bài viết Cơ hội việc làm Remote ngành IT trên TechWorks của chúng tôi.

3. Tham gia phỏng vấn

Khi được nhà tuyển dụng mời phỏng vấn, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng để thể hiện tốt nhất bản thân. Bạn cần tìm hiểu kỹ về công ty, vị trí ứng tuyển và chuẩn bị câu trả lời cho các câu hỏi thường gặp.

Tìm kiếm việc làm là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực. Bạn cần tích lũy kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm để có thể cạnh tranh với các ứng viên khác. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn tìm được một công việc lập trình viên phù hợp với năng lực và mong muốn của bản thân.